Boşanma Davaları Hakkında Genel Bilgiler
BOŞANMA DAVALARI
Türk Medeni Kanunu’nda yer alan iki çeşit boşanma prosedürü vardır. Bu prosedürlerden ilki “Anlaşmalı Boşanma” prosedürüdür. Evlilik birliği çatısı altında sayılabilecek tüm konulara dair anlaşmaların yazılı bir protokolle sağlanarak hâkim karşısında ikrar edilmesiyle gerçekleşir. Diğer prosedür ise tarafların ortak bir zeminde anlaşamaması durumunda gündeme gelen “Çekişmeli Boşanma”dır. İki prosedür arasındaki en temel fark, anlaşmalı boşanma için boşanmanın sebepleri yahut kusurlu tarafın kim olduğu sorgulanmazken, çekişmeli boşanmada evliliğin kanun tarafından belirlenmiş boşanma sebeplerinden hangisi ile sona erdiğinin incelenmesidir. Bu inceleme sonucunda hâkim kusur oranı belirleyecek ve tarafların var ise maddi-manevi tazminat taleplerini bu orana göre tayin edecektir. Çekişmeli boşanma davalarındaki sürecin uzun olmasının temel sebebi, bu incelemenin uzun sürmesinden ileri gelir.
“Anlaşmalı Boşanma” en az 1 sene evli kalmış olan çiftlerin başvurabileceği bir prosedürdür. Bu prosedürü hayata geçirebilmek için tarafların evvela evlilik birliğinin sonlanması ile değişecek ya da doğacak tüm sonuçlara dair bir anlaşmaya varmaları ve bu anlaşmayı yazılı bir protokole dökmeleri ve en geç duruşma günü dosyaya ibraz etmeleri gerekir. Anlaşmalı boşanma durumunda tarafların, vekille temsil ediliyor olsalar dahi duruşmaya bizzat katılması gerekir zira imzalanmış olan protokol hâkim önünde “özgür irademizle imzaladık, protokoldeki her bir hususu kabul ediyorum” şeklinde ikrarda bulunulmadığı takdirde geçersiz olacaktır.
“Çekişmeli Boşanma” ise tarafların evliliğin sona ermesine dair bir ya da birden fazla husus konusunda anlaşamaması üzerine başvurulan boşanma prosedürüdür. Çekişmeli boşanmalarda en önemli mesele boşanma sebebinin, medeni kanunda belirtilen boşanma sebeplerinden birine dayandırılması ve bunun ispat edilmesidir. Bu sebepler kısaca, genel ve özel olmak üzere ikiye ayrılırlar. Genel boşanma sebepleri şiddetli geçimsizliktir. Burada hakaretten aşağılamaya, cinsel isteksizlikten ter kokusuna kadar sayısız sebep etkendir. Özel boşanma sebepleri ise kanunda tek tek sayılmıştır. Bunlar,
- Zina (aldatma) nedeniyle boşanma davası (TMK m. 161) ,
- Hayata Kast, Pek Kötü veya Onur Kırıcı Davranış nedenleri ile boşanma davası (TMK m. 162),
- Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme sebepleri ile boşanma davası (TMK m. 163),
- Terk Sebebiyle boşanma davası (TMK m. 164),
- Akıl Hastalığı sebebiyle boşanma davası (TMK m. 165).
Çekişmeli boşanma davasında yalnızca boşanma ve ferilerine yani boşanmaya bağlı konular karara bağlanır. Bu sebeple tarafların maddi – manevi tazminat talepleri, nafaka talepleri, velayet talepleri, ev eşyalarına ilişkin talepleri incelenir. Mal rejimi ve ziynet eşyalarına ilişkin talepler boşanma davaları kapsamında incelenmeyecektir. Hâkim bu talepler yönünden dosyaların tefrikine yani ayrılmasına karar verecek, ayrılan dosya için boşanmaya ilişkin açılan davası bekletici mesele yapılacaktır.
Av. Çağla Çinili, LLB *
Kaya & Partner Hukuki Danışmanlık
Kaya Partner Lawyers and Consultants
*Av. Çağla Çinili, İstanbul Barosu üyesi olup 2015 yılından beri Kaya Partner avukatlık ofisinde Aile Hukuku, İdare ve Petrol Hukuku ile bedensel zararlar konulu davaları yürütmektedir.
